تحلیل منحنی S در روابط دوجانبة تجاری ایران و شرکای عمدة تجاری (1371 ـ 1390)

تغییرات نرخ ارز می‏تواند باعث بهبود یا کسری تراز تجاری شود. به همین دلیل سیاست‌گذاران اقتصادی همواره به تنزل یا تقویت پول ملی توجه کرد‌ه‌اند. این تغییرات به بروز آثار متفاوتی در حجم تجارت یک کشور در کوتاه‏مدت و بلندمدت منجر می‏شود. آثار بلندمدت با عنوان شرط مارشال- لرنر شناخته می‌‏شود و آثار کوتاه‏مدت با دو مفهوم تحلیل می‌شود: منحنی J؛ منحنی S. در این مطالعه به منظور بررسی وجود منحنی S در ایران همبستگی متقاطع دو متغیر تراز تجاری و نرخ واقعی ارز با استفاده از داده‌‏های دوطرفة تجارت بین ایران و 21 شریک منتخب تجاری در دورة زمانی 1371 ـ 1390 محاسبه شده است. در این مطالعه از آمار دوجانبه استفاده شده است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، وجود منحنی S شکل در رابطة تجاری ایران با دوازده شریک عمدة تجاری دیده می‏شود و این الگو با نُه کشور سوریه، پاکستان، قطر، ارمنستان، کویت، آذربایجان، کانادا، آمریکا و هنگ‏کنگ تأیید نمی‏شود. از جمله نتایج دیگر این پژوهش، تأیید اثر هاربرگر- لارسن- متزلر در روابط تجاری ایران با اکثر شرکای تجاری‌اش است. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، تغییرات نرخ ارز به بهبود موقتی تراز پرداخت‏های ایران منجر می‏شود، اما این بهبود پس از مدتی باعث کاهش نرخ ارز می‌‏شود. طبقه‌بندی JEL: F1، F14، O24